อาการเจ็บเท้าโดยเฉพาะบริเวณเจ็บส้นเท้า และเจ็บอุ้งเท้า อาจดูเหมือนไม่ใช่เรื่องใหญ่ หลายคนจึงมองข้ามและเลือกเพียงแค่รับประทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการ แต่แท้จริงแล้ว อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของโรครองช้ำ ซึ่งเป็นภาวะที่เกิดจากการอักเสบของพังผืดใต้ฝ่าเท้า ส่งผลให้เกิดอาการปวดบวมอย่างรุนแรง โดยเฉพาะช่วงก้าวเดินแรกในตอนเช้า รู้สึกเหมือนถูกเข็มทิ่มฝ่าเท้า หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง อาจทำให้อาการรุนแรงขึ้นจนกลายเป็นภาวะเรื้อรัง นำไปสู่อาการเป็นรองช้ำ รุนแรงจนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เส้นเอ็นฉีกขาด หรือในกรณีที่รุนแรงอาจต้องเข้ารับการผ่าตัดเพื่อรักษา
สาเหตุของ “โรครองช้ำ”
สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดอาการเจ็บส้นเท้า และเจ็บอุ้งเท้า จนเป็นรองช้ำมาจากหลายสาเหตุ เช่น
1.น้ำหนักตัวที่มากเกินไปสามารถส่งผลโดยตรงต่อแรงกดทับที่เพิ่มขึ้นบริเวณพังผืดใต้ฝ่าเท้า ซึ่งอาจทำให้เกิดความตึงและอักเสบได้ เมื่อน้ำหนักลงไปที่ฝ่าเท้าอย่างต่อเนื่อง อาจส่งผลให้เกิดอาการเจ็บส้นเท้า และเจ็บอุ้งเท้าจนส่งผลต่อการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน
2.การหักโหมในการออกกำลังกายบางประเภทที่มากเกินไป เช่น การวิ่งเหยาะๆ อยู่กับที่ การวิ่งเร็ว การเต้นแอโรบิก รวมถึงการปั่นจักรยาน
3.การยืนหรือเดินเป็นเวลานาน รวมถึงกิจกรรมในชีวิตประจำวันที่ต้องเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง หรือมีการเปลี่ยนอิริยาบถอย่างฉับพลันตลอดทั้งวัน อาจส่งผลต่อสุขภาพของข้อต่อและกล้ามเนื้อได้หากไม่มีการพักหรือดูแลร่างกายอย่างเหมาะสม
4.การสวมใส่รองเท้าที่ไม่เหมาะสมกับการกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหว เช่น รองเท้าพื้นแข็ง หรือ ส้นสูง
5.ลักษณ์โครงสร้างของเท้า เช่น อุ้งเท้าแบน อุ้งเท้าสูงหรือโก่งผิดปกติ ซึ่งจะส่งผลทำให้รูปแบบการเดินผิดปกติเช่นกัน
6.ภาวะกระดูกงอกบริเวณส้นเท้าเป็นอาการที่สามารถพบได้ในผู้ป่วยโรครองช้ำบางราย ซึ่งสามารถตรวจพบได้โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ กระดูกที่งอกผิดปกติอาจส่งผลให้เกิดอาการปวดและไม่สบายบริเวณส้นเท้าได้มากขึ้น
7.ภาวะเอ็นร้อยหวายและกล้ามเนื้อน่องหดตึงสามารถส่งผลต่อความสามารถในการยืนและเดิน โดยความตึงตัวที่เพิ่มขึ้นของกล้ามเนื้อน่องและเอ็นร้อยหวาย อาจทำให้เกิดแรงดึงรั้งต่อพังผืดบริเวณส้นเท้าและใต้ฝ่าเท้ามากขึ้น ซึ่งอาจนำไปสู่อาการเจ็บเท้าและไม่สบายในการเคลื่อนไหว
8.เมื่ออายุมากขึ้น ไขมันบริเวณส้นเท้ามีแนวโน้มฝ่อลง ซึ่งเป็นกระบวนการเสื่อมตามวัย อย่างไรก็ตาม ภาวะนี้อาจทำให้อุ้งเท้าและฝ่าเท้ารับแรงกระแทกมากขึ้น จนนำไปสู่อาการเจ็บส้นเท้า และเจ็บอุ้งเท้าของพังผืดใต้ฝ่าเท้าในระยะยาว
เทคนิคนวดบำบัดแก้อาการรองช้ำ
การนวดเท้า อย่างถูกต้องสามารถช่วยบรรเทาอาการเจ็บส้นเท้า และเจ็บอุ้งเท้า จากภาวะรองช้ำได้ แต่ควรหลีกเลี่ยงการนวดที่รุนแรงเกินไป เพราะอาจทำให้กล้ามเนื้อและเอ็นเกิดการอักเสบมากขึ้นแทนที่จะช่วยบรรเทาอาการเจ็บเท้า การนวดฝ่าเท้า ควรทำตามแนวกล้ามเนื้อ เอ็น และพังผืดอย่างถูกต้อง โดยมีการ กดจุดฝ่าเท้า ในบริเวณที่สำคัญเพื่อช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและลดอาการปวด ซึ่งจุดที่ควรนวดเพื่อบรรเทาอาการรองช้ำมี 3 จุดหลักดังนี้
1 การนวดบริเวณพังผืดฝ่าเท้า (Plantar fascia) การนวดเท้าควรทำในลักษณะขึ้นลงตามแนวของฝ่าเท้า โดยเริ่มจากบริเวณส้นเท้า ค่อยๆ ไล่นวดไปยังกลางฝ่าเท้า และกระจายการนวดไปตามแนวปลายขอบของนิ้วเท้าทั้งห้า ตั้งแต่นิ้วโป้งถึงนิ้วก้อย การนวดฝ่าเท้าและกดจุดฝ่าเท้าอย่างถูกวิธีจะช่วยลดอาการตึงของพังผืดใต้ฝ่าเท้า ทำให้รู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น หลังจากนวดเสร็จ แนะนำให้แช่เท้าในน้ำอุ่นประมาณ 15-20 นาที เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต และช่วยลดอาการปวดตึงของพังผืดฝ่าเท้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2 นวดบริเวณส้นเท้า ให้นวดโดยใช้นิ้วโป้งกดคลึงค้างไว้บริเวณส้นเท้าค้างไว้ 5 วินาที และปล่อย ทำซ้ำจุดละ 3 ครั้ง โดยกดคลึงให้ทั่วบริเวณส้นเท้า บริเวณที่รับน้ำหนักของเท้า จะช่วยให้จุดเกาะต้นของพังผืดฝ่าเท้าได้มีความยืดหยุ่นมากขึ้น ทั้งนี้ให้ร่วมกับนำเท้าแช่น้ำอุ่น เป็นเวลาประมาณ 15 – 20 นาที เพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือด และลดอาการปวดตึงของพังผืดฝ่าเท้า
3 การนวดเอ็นร้อยหวาย (Achilles tendon) ให้นวดโดยใช้นิ้วเริ่มกดเบาๆ ตั้งแต่บริเวณบนขอบส้นเท้าแล้วค่อยๆ นวดขึ้นไปยังเอ็นร้อยหวาย โดยนวดขึ้นลงเบาๆ ให้ครบ 3 รอบ เพื่อคลายอาการตึงตัวของจุดเกาะต้นของเอ็นร้อยหวาย ซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อของกล้ามเนื้อน่อง (Gastrocnemius) ซึ่งจะช่วยให้เอ็นร้อยหวายลดอาการตึงตัว และจะส่งผลให้กล้ามเนื้อน่อง มีเลือดมาไหลเวียนมากขึ้น ทำให้ลดอาการปวดเอ็นร้อยหวายและน่อง รวมไปถึงกำจัดของเสียที่คั่งค้าง เช่น กรดแลคติก ที่เป็นสาเหตุหลักของการเป็นตะคริว
4 การประคบร้อนและเย็น เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการลดการอักเสบและบรรเทาอาการปวด การประคบร้อนช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ในขณะที่การประคบเย็นช่วยลดการบวมและอาการปวดเฉียบพลัน
นอกจากการนวดเท้าด้วยมือแล้ว การใช้เครื่องนวดเท้าก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยให้ผ่อนคลายและบรรเทาอาการปวดฝ่าเท้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ ขอแนะนำเครื่องนวดเท้า breo รุ่น iFoot ที่มาพร้อมเทคนิคการ นวดฝ่าเท้า หลากหลายไม่ว่าจะเป็นการกดจุดฝ่าเท้า การบีบ รีด และกลิ้ง ซึ่งให้ความรู้สึกเสมือนการนวดด้วยมือผู้เชี่ยวชาญ ช่วยผ่อนคลายความตึงของกล้ามเนื้อ และบรรเทาอาการปวดเท้าได้อย่างล้ำลึกนอกจากนี้ ตัวเครื่องยังมาพร้อมระบบประคบอุ่นที่สามารถปรับได้ 2 ระดับ เพื่อช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ให้ความรู้สึกผ่อนคลายมากยิ่งขึ้น ช่องสำหรับวางเท้ามีความลึกถึง 30 ซม. รองรับทุกขนาดเท้า พร้อมดีไซน์เรียบหรู ใช้งานง่าย ตอบโจทย์สำหรับผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพเท้าในทุกๆ วัน
สรุปบทความ
อาการปวดเท้าจากโรครองช้ำ สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย หากไม่ดูแลอาจส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การป้องกันและบรรเทาอาการรองช้ำ โดยวิธีการนวดบำบัดตามจุดนวดที่ฝ่าเท้าก็เป็นอีกวิธีช่วยผ่อนคลายอาการเป็นรองช้ำได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ การใช้เครื่องนวดเท้าก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยให้ผ่อนคลายและลดอาการปวดเท้าได้ดี